1. Rọ bơm là gì?
Rọ bơm hay còn được gọi là rọ hút, tên tiếng anh được gọi là Foot Valve. Là sự kết hợp giữa van một chiều và lưới lọc. Được lắp đặt ở đầu nguồn của các hệ thống máy bơm. Nhằm ngăn chặn hiện tượng tụt áp và không cho phép dòng chảy di chuyển theo chiều ngược lại. Là thiết bị vô cùng quan trọng và không thể thiếu trong các hệ thống máy bơm.
Ngoài ra rọ bơm còn có lưới lọc giúp loại bỏ những rác, vật cản đi vào hệ thống máy bơm gây tắc nghẽn, nghẹt, hỏng máy bơm.
2. Công dụng của rọ bơm/rọ hút
- Rọ bơm thực chất nó là 1 dạng của van một chiều. Lắp đặt nhằm tránh hiện tượng tụt áp, mất áp khi máy bơm không hoạt động.
- Tấm lưới lọc bên dưới giúp loại bỏ những vật cản, rác thải. Giúp ngăn chúng đi vào máy bơm.
- Giúp đảm bảo được áp lực, tốc độ hút dòng chảy đi vào máy bơm ổn định, an toàn.
- Lắp đặt sử dụng ở đa dạng môi trường làm việc khác nhau do chế tạo từ nhiều dòng vật liệu khác nhau.
3. Lý do nên sử dụng rọ bơm
Nhìn vào công dụng của nó chúng ta có thể hiểu được lợi ích nó mang đến cho hệ thống. Rọ hút duy trì áp lực trong hệ thống đường ống hút, tránh xảy ra tình trạng tụt áp. Trong một số trường hợp nếu không giữ nước mồi máy bơm sẽ không hút và đẩy chất lỏng từ buồng chứa lên trên đường ống được.
Ngoài ra rọ bơm thiết kế loại bỏ các chất rắn, các loại rác thải, chất cặn bã, sỏi, đá, rong rêu có thể bám vào trong máy bơm. Việc này sẽ làm cho máy bơm bị tắc nghẽn, không hoạt động được. Mặt khác nếu các rác thải này đi vào trong hệ thống còn có thể làm ảnh hưởng đến các loại van khóa, thiết bị đo.
Với cơ chế hút dung chất dạng tuabin cánh quạt quay, rọ bơm luôn giữ áp lực và lượng chất lỏng ở lại khi bơm ngừng hoạt động. Chuẩn bị tốt cho việc hoạt động tiếp theo. Nếu không có lượng dung dịch lưu giữ này, khi bơm chạy cánh quạt quay liên tục mà không được làm mát trong một thời gian sẽ gây hỏng hệ thống máy bơm.
4. Cấu tạo của rọ bơm
Rợ bơm là sự kết hợp của 5 chi tiết chính và nhiều chi tiết phụ khác. Cụ thể là:
- Thân rọ bơm: Được chế tạo từ vật liệu inox, đồng, gang, nhựa. Được chế tạo gia công đúc nguyên khối. Giúp rọ bơm chịu áp lực cao.
- Đĩa van: Được chế tạo cùng với vật liệu thân van. Gia công hình tròn. Có thể là dạng lá lật hoặc lò xo.
- Trục van: Gắn liền với thân van và đĩa van. Giúp đĩa van di chuyển lên xuống cho phép đóng mở dòng chảy.
- Lò xo đàn hồi: Giúp tác động phản lực lại đĩa van để đưa van về vị trí đóng hoàn toàn khi máy bơm dừng hoạt động.
- Tấm lưới lọc: Chế tạo cùng vật liệu của thân và kích thước của lưới được gia công với độ hở khác nhau. Cho phép lọc nhiều rác khác nhau.
- Ngoài ra còn một số chi tiết khác như: đai ốc, gioăng làm kín,..v..v..
5. Nguyên tắc hoạt động của rọ bơm
Rọ bơm hoạt động phụ thuộc vào máy bơm nước. Khi máy bơm vận hành sinh ra lực hút. Lực hút đó tác động lên đĩa van giúp ép đĩa van lại tạo khe hở để máy bơm hút lượng nước di chuyển lên. Lúc này lò xo đàn hồi được ép lại tương ứng với trạng thái mở của van rọ bơm.
Trong quá trình vận hành máy bơm luôn hoạt động thì van luôn mở và lượng nước luôn được hút lên. Khi máy bơm ngừng hút đồng nghĩa với việc áp lực hút sẽ mất đu. Và lò xo đàn hồi sẽ ép đĩa van lại vị trí đóng kết hợp với áp lực ngược của lượng nước còn lại trong đường ống giúp van kín khít, không bị rò rỉ hay tụt áp.
Nguyên lý hoạt động của rọ bơm phụ thuộc vào từng loại van khác nhau. Hiện nay trên thị trường sử dụng van rọ bơm có cấu tạo lò xo và cánh lật. Nguyên lý gần giống với van 1 chiều lò xo và van 1 chiều lá lật.
- Van rọ bơm lá lật: Đĩa van hình tròn, hoạt động ở dạng lật. Khi máy bơm hoạt động và xả nước, cánh van sẽ lật lên dưới áp lực của dòng chảy, lưu chất vì thế có thể di chuyển một cách thuận lợi. Trường hợp chảy ngược, áp lực của dòng chảy làm đĩa van đóng kín hoàn toàn, tránh trường hợp nước chảy vào gây hư hỏng, cháy máy bơm.
- Van rọ bơm lò xo: Với dạng lò xo, đĩa van sẽ được gắn trên lò xo. Dưới áp lực của dòng chảy thuận, lò xo bị nén lại khiến đĩa van dịch chuyển ra khỏi vị trí ban đầu tạo thành kẽ hở cho lưu chất đi qua. Ở dòng chảy ngược, lò xo sẽ bị đẩy lại vị trí ban đầu chuyển van sang trạng thái đóng, ngăn chặn hiện tượng chảy ngược dòng.
6. Các dòng rọ bơm
Rọ bơm inox
Rọ bơm inox được chế tạo bằng chất liệu inox 304, 316 hoặc inox 201 có đặc tính bền bỉ, cứng chắc, chịu áp lực tốt, chịu nhiệt độ cao. Do đó, được ứng dụng chuyên lắp đặt trong đường ống vận chuyển hóa chất, nước thải, nhà máy sản xuất thực phẩm. Với chức năng làm giảm dư chấn cho đĩa van, tránh gây ra tiếng ồn, tuy nhiên, về giá thành so với các loại khác rọ bơm inox sẽ có mức giá cao hơn khá nhiều.
Rọ bơm gang
Rọ bơm gang được sản xuất bằng chất liệu gang đúc, về cơ bản cũng có khả năng chịu bền, chống va đập, chống chịu nhiệt độ cao cực tốt. Khi vận hành không gây tiếng ồn, tuổi thọ lâu dài. Chính vì thế thường ưu tiên sử dụng lắp đặt cho hệ thống đường ống xử lý nước thải, nước sinh hoạt hay tưới tiêu tỏng nông nghiệp, trong các khu công nghiệp…Xét về mặt giá thành, rọ bơm gang cũng có mức giá khá hợp lý, đây cũng chính lá lí do tại sao rọ bơm gang được sử dụng phổ biến và được nhiều quý khách hàng chọn lựa để lắp đặt trong hệ thống.
Rọ bơm nhựa
Với đặc tính được chế tạo từ các vật liệu nhựa cao cấp PVC, uPVC, cPVC. Có khả năng chống ăn mòn tốt. Phù hợp lắp đặt cho các môi trường làm việc có hóa hất ăn mòn, axit, bazơ. Cụ thể hơn thì rọ bơm nhựa áp dụng cho các hệ thống như nhà máy sản xuất, các hệ thống cấp thoát nước, xử lý nước thải, các hệ thống máy bơm điều tiết nước tại ao hồ, bể bơi, khu nuôi trồng thủy sản..v..v..
Rọ bơm đồng
Là dòng sản phẩm được chế tạo toàn thân từ vật liệu đồng thau. Bộ phận lưới lọc cũng được gia công đúc nguyên khối theo hình dạng lưới. Dòng sản phẩm rọ bơm đồng này thường được chế tạo từ các kích thước từ DN50 trở xuống và kết nối đường ống theo dạng ren. Được lắp đặt chủ yếu sử dụng cho các hệ thống máy bơm nước, xử lý nước. Theo thiết kế áp lực làm việc tối đa của rọ hút đồng là 16kgf/cm2.
7. Ứng dụng rọ bơm
- Trong môi trường có nhiệt độ cao và áp suất lớn như hệ thống nước, nước biển, dung dịch có chất ăn mòn…
- Trong hệ thống đường ống có kích cỡ lớn trong các khu công nghiệp, nông nghiệp, sản xuất…
- Trong hệ thống dẫn nước sinh hoạt, cấp thoát nước…
- Trong đường ống máy bơm nước hoặc hệ thống bơm nước tưới tiêu nông nghiệp…
- Hệ thống HVAC
- Bể chứa nước, giếng, ao hồ
- Máy bơm hút nước ở sông hồ
- Hệ thống phòng cháy chữa cháy
- Hệ thống rửa xe tự động
8. Lưu ý khi lựa chọn rọ hút
- Với việc hiện nay các môi trường làm việc đa dạng. Chính vì thế mà rọ bơm cũng được chế tạo từ nhiều dòng vật liệu khác nhau để tương ứng với mỗi môi trường làm việc đó. Chính vì thế chúng ta cần chú ý đến môi trường làm việc là gì để lựa chọn dòng sản phẩm phù hợp.
- Thông số kỹ thuật của máy bơm và đường ống. Mỗi hệ thống máy bơm sẽ có khả năng hút khác nhau. Chính vì thế tùy vào khả năng hút của máy bơm mà chúng ta lựa chọn dòng rọ bơm có lưới lọc phù hợp. Đảm bảo độ ổn định cho mọi hoạt động.
- Lựa chọn sản phẩm chính hãng lắp đặt cho hệ thống. Việc sản phẩm có phải chính hãng hay không vô cùng quan trọng. Nó quyết định rất nhiều đến mọi hoạt động cũng như độ bền của rọ bơm cũng như hệ thống lắp đặt.
9. Ưu nhược điểm của rọ bơm
Ưu điểm của rọ bơm:
- Cấu tạo chắc chắn, đơn giản không có quá nhiều bộ phận. Nhờ đó, việc lắp đặt, bảo trì, bảo dưỡng và sửa chữa sẽ thuận tiện hơn các loại van có cấu tạo phức tạp.
- Vận hành tự động hoàn toàn, tiết kiệm chi phí nhân công và nhiên liệu.
- Van đa dạng về kích thước, chất liệu cho đến hình dáng, kích cỡ của các loại lưới lọc. Nhờ có tính đa dạng cao, không khó để có thể lựa chọn được loại van phù hợp với hệ thống.
- Hoạt động êm ái, ít gây ra tiếng ồn.
- Giá thành hợp lý, tối ưu về chi phí đầu tư.
Nhược điểm:
- Không thể lắp đặt trong những môi trường chứa lưu chất có quá nhiều cặn bẩn, mảnh vỡ…
- Do tạp chất, mảnh vỡ được giữ lại ở lưới lọc nên có thể đi ngược vào bên trong van gây kẹt đĩa van.
10. Cách lắp đặt rọ bơm nước đúng kỹ thuật
- Vệ sinh đường ống sạch sẽ, đặc biệt là bề mặt tiếp xúc với rọ bơm.
- Lắp đặt rọ bơm theo từng kiểu kết nối (nối ren, mặt bích)
- Sau khi lắp đặt, nên cho hệ thống chạy thử để đánh giá hoạt động của van. Tránh trường hợp van bị rò rỉ, hư hỏng.
- Trường hợp lưu chất có quá nhiều cặn thải, nên lắp đặt thêm y lọc để hỗ trợ.
Tư vấn, bán hàng Tel/Zalo: 0912 426 152