1. Van 1 chiều lò xo là gì?

Van một chiều là một loại van công nghiệp được sử dụng khá phổ biến và không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực. Chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp chúng ở khắp mọi nơi như các hệ thống máy bơm, các đường ống dẫn nước, các loại thiết bị dân dụng hàng ngày… 

Van 1 chiều có rất nhiều loại, dựa theo cấu tạo, van 1 chiều được phân thành các loại chính: Van 1 chiều cánh cao su, van 1 chiều bướm, van 1 chiều lá lật, van 1 chiều lò xo… Trong đó, van 1 chiều lò xo là một thiết bị rất được ưa chuộng và được đánh giá là mang lại hiệu quả vượt trội về nhiều mặt.

Cũng như các loại van công nghiệp khác, van 1 chiều lò xo là một sản phẩm có chức năng vận chuyển lưu chất trong hệ thống. Tuy nhiên, đặc điểm riêng biệt của chúng là chỉ cho phép dòng lưu chất chảy theo một hướng duy nhất mà không thể quay ngược lại, điều này giúp ngăn chặn hoàn toàn hiện tượng nước chảy ngược, bảo vệ các thiết bị trong hệ thống không bị hư hỏng do lưu lượng và tốc độ dòng chảy ngược lớn, đồng thời giúp máy bơm có thể hoạt động liên tục trong nhiều giờ liền mà không bị quá tải.

Thiết bị này được chế tạo từ nhiều loại vật liệu khác nhau, đa phần là các loại hợp kim cứng có tính chất bền vững mạnh mẽ như inox, gang, thép, đồng… Có khả năng giúp thiết bị chịu được các môi trường có áp lực dòng chảy lớn, lưu chất đi qua van sẽ không bị sụt áp, không bị thất thoát lưu lượng và không bị rò rỉ trong quá trình sử dụng.

Một ưu điểm của van 1 chiều lò xo là chúng vận hành hoàn toàn dựa vào áp lực dòng chảy, tức là khi dòng chảy đi qua lớn, van sẽ tự động mở ra để làm việc. Khi dòng chảy kết thúc, van sẽ tự động đóng lại. Chức năng này vô cùng thuận tiện cho người sử dụng bởi không cần phải tốn công sức để vận hành thủ công, cũng không cần kiểm tra thường xuyên để thực hiện hành động đóng ngắt thiết bị, cũng không cần sử dụng những phương thức điều khiển bằng điện, khí nén, giúp tiết kiệm được nhiều chi phí năng lượng.

Van 1 chiều lò xo có 2 phương thức kết nối chính là nối ren hoặc mặt bích, tùy theo kích thước, chất liệu và quy mô hệ thống mà lựa chọn kiểu kết nối phù hợp.

2. Cấu tạo van 1 chiều lò xo

• Thân van: Là bộ phận nằm ở bên ngoài, được đúc bằng các loại hợp kim như inox, gang, thép, đồng… Có chức năng cố định và bảo vệ toàn bộ các bộ phận bên trong van khỏi các tác nhân từ môi trường, đồng thời giúp kết nối với đường ống tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh, khép kín, không gây rò rỉ hay thất thoát lưu chất ra bên ngoài.
• Lò xo: Là một bộ phận được chế tạo từ inox, được xoắn thành các vòng có khả năng đàn hồi, liên kết với đĩa van nhằm thực hiện hành động đóng mở để vận chuyển lưu chất, đây là một bộ phận quan trọng và được ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng làm việc của thiết bị cũng như ngăn chặn hiện tượng nước chảy ngược.
• Đĩa van: Là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với lưu chất và thực hiện hành động ngăn chặn hoặc cho phép dòng lưu chất đi qua van dưới tác động của lò xo. Khi đĩa van mở, lưu chất sẽ được lưu thông qua van dễ dàng, khi van đóng, lưu chất sẽ bị chặn lại hoàn toàn.
• Trục van: Đây là bộ phận có chức năng kết nối đĩa van với thân van, thường là bộ phận nhận lực nên được làm bằng các loại hợp kim cứng có khả năng chống chịu tốt như inox, thép…
• Gioăng làm kín: Tuy đây không phải là một bộ phận quá quan trọng nhưng được khuyến khích sử dụng. Chúng thường được làm bằng các loại vật liệu có khả năng đàn hồi như cao su EPDM, NBR… và được lắp đặt giữa thân van và đĩa van để tạo ra độ kín tuyệt đối, không bị rò rỉ lưu chất khi đóng.

3. Nguyên lý hoạt động của van 1 chiều lò xo

Khi ở trạng thái bình thường, không có dòng chảy đi qua hệ thống, van sẽ đóng hoàn toàn nhờ vào lực đẩy của lò xo. Tuy nhiên, khi hệ thống bơm một lượng chất lỏng đi qua van, áp lực từ lưu lượng và tốc độ chảy của lưu chất sẽ ép chặt đĩa van vào lò xo, tạo ra một khoảng trống lớn cho lưu chất đi qua dễ dàng mà không bị cản trở, lúc này van sẽ ở trạng thái mở.

Khi dòng lưu chất ngưng cung cấp, áp lực dòng chảy tác động lên lò xo cũng sẽ ngừng hoàn toàn. Lúc này lò xo không bị ép chặt nữa sẽ bị bung ra theo lực đàn hồi, đưa đĩa van về lại vị trí ban đầu để đóng lại hoàn toàn cửa van tại vị trí lưu thông. Điều này sẽ giúp giữ lại hoàn toàn lưu chất bên trong van mà không thể chảy ngược ra ngoài gây thất thoát. 

Van 1 chiều thích hợp lắp đặt ở các hệ thống ống thẳng đứng để dẫn nước lên cao cho các tòa nhà cao tầng, các chung cư, bồn chứa… để khi ngưng cấp nước thì lưu chất cũng sẽ không bị chảy ngược lại phía dưới.

4. Phân loại van 1 chiều lò xo

Phân loại dựa theo phương thức kết nối

Tương tự như các loại van khác, van 1 chiều lò xo cũng sử dụng 3 phương thức kết nối phổ biến là nối ren, mặt bích và rắc co:

• Van 1 chiều lò xo nối ren: Đây là một phương thức khá phổ biến và được sử dụng rất nhiều cho các đường ống có kích thước nhỏ hơn DN50. Thiết bị sẽ được trang bị các vòng ren tiêu chuẩn, khi lắp đặt, người sử dụng chỉ cần vặn siết vòng ren từ từ theo chiều kim đồng hồ cho đến khi chắc chắn. Phương thức kết nối này rất thuận tiện cho việc lắp đặt cũng như tháo lắp, không đòi hỏi nhiều chuyên môn.
• Van 1 chiều lò xo mặt bích: Cũng tương tự như phương thức nối ren, loại van này sẽ được thiết kế các mặt bích để kết nối vào hệ thống, các loại mặt bích này sẽ có các tiêu chuẩn nhất định như JIS, ANSI, BS, DIN… và thường được sử dụng cho các đường ống có kích thước từ DN50 trở lên.
• Van 1 chiều lò xo rắc co: Đây là loại van 1 chiều thường được làm bằng nhựa, có thiết kế hai đầu rắc co có thể mở ra, đóng vào, hoạt động chủ yếu nhờ vào lực đàn hồi của lò xo ở bên trong thiết bị. Loại van này thích hợp cho các đường ống có áp lực thấp.

Phân loại dựa theo vật liệu chế tạo

Dựa theo vật liệu chế tạo, van 1 chiều lò xo thường được phân thành các loại sau:

Van 1 chiều lò xo inox

Inox được xem là loại vật liệu chắc chắn và bền bỉ nhất trong các loại vật liệu chế tạo van. Chúng thường được sản xuất bằng inox 201, inox 304 không gỉ, chịu được áp lực hệ thống lớn và nhiệt làm việc có thể lên đến 200 độ C,  không bị nứt vỡ trong quá trình sử dụng. 

Môi trường làm việc chủ yếu của chúng là các loại chất lỏng như nước, nước nóng, nước thải, xăng dầu, hóa chất… và thường được sử dụng trong các hệ thống lớn, môi trường có điều kiện khắc nghiệt. 

Van inox có độ bền cao, tuổi thọ trung bình lớn, không cần phải bảo trì, sửa chữa thường xuyên. Cũng vì những tính năng vượt trội của mình mà van inox có giá thành cao hơn các loại vật liệu khác.

Van 1 chiều lò xo gang

Gang có nhiều loại như gang cầu, gang xám, gang dẻo… và chiếm số lượng áp đảo so với các loại vật liệu khác trong lĩnh vực van công nghiệp. Tuy không cao cấp như inox, nhưng gang có đầy đủ những tố chất cần thiết để cấu thành nên một sản phẩm chất lượng.

Gang có độ bền tốt, khả năng chống chịu vượt trội, không bị nứt vỡ hay hư hỏng nhanh trong quá trình sử dụng. Ngoài ra, van còn là một loại chất liệu an toàn, không có các chất độc hại, thích hợp để vận chuyển các loại lưu chất sạch.

Bên ngoài van 1 chiều lò xo gang sẽ được phủ một lớp sơn epoxy nhằm bảo vệ vỏ van không bị bong tróc, gỉ sét hay bám bụi bẩn, giúp van luôn giữ được tính thẩm mỹ và sử dụng được lâu dài.

Ngày nay, chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp van 1 chiều gang trong các hệ thống cấp thoát nước công nghiệp và sinh hoạt, các hệ thống máy bơm, phòng cháy chữa cháy…

Van 1 chiều lò xo đồng

Đồng là một loại hợp kim có tính dẻo, tuy không phổ biến bằng các loại vật liệu khác nhưng van đồng cũng có những tính năng rất tuyệt vời và được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực.

Van đồng có thể sử dụng để vận chuyển nhiều loại lưu chất khác nhau, nhưng chúng được sử dụng và phát huy nhiều tác dụng nhất trong các hệ thống khí nén. Loại van này thường được đúc bằng đồng nguyên chất với kích thước nhỏ, chỉ thích hợp với các hệ thống có đường ống bé hơn DN50, nhiệt độ hệ thống dưới 100 độ C và áp lực hệ thống không quá cap.

Đối với nhu cầu sử dụng trong các hệ thống quy mô nhỏ, các loại lưu chất có nhiệt độ bình thường và không gây ăn mòn thì van 1 chiều lò xo đồng chính là một trong những thiết bị mà bạn nên cân nhắc.

Van 1 chiều lò xo nhựa

Đối với các hệ thống dân dụng bình thường, van 1 chiều lò xo nhựa là một lựa chọn không thể bỏ qua. Thiết bị này thường được chế tạo từ nhựa PVC, cPVC, uPVC… chắc chắn, không có các chất độc hại, thích hợp với các loại nước sạch hoặc các thiết bị bơm nước sinh hoạt.

Khả năng chống chịu tương đối vừa phải, nhiệt độ sử dụng thường thấp hơn 60 độ C và áp lực làm việc không quá 10bar. Tuy nhiên, một ưu điểm của van nhựa là khả năng chống ăn mòn và oxy hóa tốt hơn so với chất liệu kim loại, đồng thời giá thành cũng rẻ hơn rất nhiều, tiết kiệm được nhiều chi phí lắp đặt.

5. Ưu điểm của van 1 chiều lò xo

Van 1 chiều lò xo được xem là loại van 1 chiều có thiết kế và tính năng làm việc tốt nhất, chính vì vậy chúng thường là lựa chọn ưu tiên hàng đầu của người sử dụng. Một số ưu điểm nổi trội của chúng có thể kể đến như:

• Đa dạng về kích thước, chất liệu, mẫu mã, xuất xứ cho quý khách hàng thoải mái lựa chọn.
• Nhờ vào tính chất đàn hồi của lò xo mà van có khả năng đóng mở nhanh chóng, hiệu quả và không xảy ra sai sót trong quá trình làm việc.
• Là một loại van có khả năng vận hành hoàn toàn tự động bằng áp lực dòng chảy, tức là không phụ thuộc vào bất cứ phương thức vận hành thủ công bằng tay quay, tay gạt hay điều khiển điện, khí nén. Điều này giúp tiết kiệm được nhiều chi phí lắp đặt cũng như không cần tốn nhiều thời gian, công sức để người vận hành theo dõi hoạt động của van.
• Tùy theo từng loại chất liệu mà van 1 chiều lò xo sẽ có những tính chất cũng như khả năng làm việc khác nhau. Nhưng nhìn chung, đây là một thiết bị có khả năng chống chịu tương đối tốt, khả năng làm việc trong môi trường có áp lực dòng chảy lớn, khả năng chịu nhiệt và chịu ăn mòn tương đối hiệu quả. 
• Kết nối chặt chẽ vào hệ thống bằng nhiều phương thức kết nối khác nhau, giúp tạo ra một hệ thống khép kín hoàn chỉnh, không bị rò rỉ lưu chất ra bên ngoài.
• Chỉ cho phép dòng chảy của lưu chất chảy theo một hướng duy nhất mà không thể quay ngược lại, điều này giúp bảo vệ các thiết bị khác trong hệ thống không bị hư hỏng do áp lực dòng chảy ngược, đồng thời ngăn chặn hiện tượng tốn thất lưu chất.
• Hạn chế đến mức thấp nhất hiện tượng búa nước, giúp máy bơm có thể hoạt động ổn định liên tục trong nhiều giờ liền mà không bị quá tải.
• Sử dụng đơn giản, vận hành dễ dàng, lắp đặt thuận tiện mà không đòi hỏi nhiều chuyên môn và an toàn cho người sử dụng.
• Không có nhiều bộ phận chuyển động nên ít xảy ra hư hỏng, việc thay mới linh kiện cũng không tốn quá nhiều chi phí.
• Không làm ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của các thiết bị khác trong cùng hệ thống.

6. Nhược điểm của van 1 chiều lò xo

Ngoài một số ưu điểm như trên, van 1 chiều lò xo còn có một số hạn chế nhỏ, tuy nhiên hạn chế là không nhiều và cũng không gây ảnh hưởng quá lớn đến khả năng hoạt động của sản phẩm:

• Vì đây là một loại van có hoạt động hoàn toàn tự động bằng áp lực dòng chảy, đồng thời bộ phận chuyển động nằm ở bên trong thân van nên người vận hành sẽ không xác định được tình trạng đóng, mở của van.
• Đôi khi, một số rác thải, cặn bã có trong lưu chất sẽ làm cho cửa van bị kẹt, không thể đóng, mở một cách hiệu quả.
• Khi van sử dụng quá lâu, áp lực dòng chảy to có thể làm hỏng bản lề van, nếu có dòng chảy đi qua, van sẽ đóng mở liên tục và không thể đóng lại hoàn toàn cho dù nước có đang chảy ngược hay không, những trường hợp này cần phải thực hiện tháo lắp để kiểm tra van.

7. Ứng dụng của van 1 chiều lò xo

Van 1 chiều lò xo có rất nhiều tính năng tuyệt vời và là một thiết bị quen thuộc, được ứng dụng rất nhiều trong các hệ thống sản xuất và sinh hoạt. Những ứng dụng tiêu biểu của chúng có thể kể đến như:

• Lắp đặt rất nhiều trong các hệ thống bơm nước để bảo vệ máy bơm không bị hư hỏng do dòng lưu chất chảy ngược.
• Ứng dụng trong các hệ thống, dây chuyền sản xuất ở các khu sản xuất, khu công nghiệp…
• Ứng dụng ở hầu hết các hệ thống cung cấp nước sạch, xử lý nước thải.
• Thích hợp sử dụng trong các đường ống thẳng, bơm nước lên những bồn chứa trên cao, cấp nước cho các khu chung cư, tòa nhà cao tầng và ngăn chặn không cho nước chảy ngược trở xuống.
• Sử dụng cho các hệ thống khí nén, hơi nóng như hệ thống lò hơi, nồi hơi, nồi hấp, lò sấy…
• Lắp đặt ở các bình nước nóng, máy nóng lạnh, máy lọc nước…
• Ứng dụng nhiều trong các hệ thống thủy lợi.
• Sử dụng có các thiết bị gia dụng quen thuộc như máy giặt, máy rửa chén, bồn xả nước vệ sinh…
• Ứng dụng trong ngành khai thác khoáng sản, nhiên liệu.
• Ứng dụng trong các hệ thống chân không, lĩnh vực sản xuất hóa chất, phòng thí nghiệm…

Tư vấn, bán hàng Tel/Zalo: 0912 426 152